Gezondheidszorg?

Als ik een definitie zou mogen geven van gezondheid, dan gaat het niet over ziekte, maar om het voorkomen daarvan. Het ziek zijn en afhankelijk zijn van zorg veroorzaakt dagelijks zoveel angst. We weten niet meer wat ons lichaam aan signalen geeft en hoe we daar zelf mee om kunnen gaan. We zijn afhankelijk van een ander die het moet weten. Helaas bestaat onze medische wetenschap nog vooral uit hokjes die op een vierkante millimeter onderzoek uitvoert en vergeet dat het lichaam een geheel is verbonden met een geest die behoorlijk wat invloed kan uitoefenen op dat lijf. 

Het alternatieve circuit wordt nog vaak gezien als kwakzalverij en verder weggedrukt omdat het 'wetenschappelijk' niet bewezen is. Goedkope, natuurlijke middelen - die je nog kunt vinden in de oude wijsheden, maar ook in grootmoeders wijsheden - worden afgedaan als niet werkende doekjes voor het bloeden. En dat terwijl het eigenlijk de reguliere geneeskunde is; de medische wetenschap is immers van veel later. Het genezen binnen de reguliere geneeskunde gaat uit van ziektes - dingen die je lijf je aandoet - die bestreden moeten worden met medicijnen en behandelingen die vaak forcerend zijn en gebaseerd zijn op het wegdrukken van symptomen en in die zin weinig meeveren met de betekenis van wat je lijf aan het doen is. Natuurlijk ben ik blij dat er een breuk behandeld kan worden en we in gevallen van nood de arts levensreddend werk kan doen, maar dat is niet de hoofdmoot van onze gezondheidszorg...

De preventie vanuit de overheid en zorgverzekeraars bestaat grosso modo uit informatieverstrekking, uit voorlichtingscampagnes, goedbedoelde adviezen die vaak genoeg ook overkomen als betuttelend. Want wie weet niet dat roken slecht is, dat je moet bewegen en dat er gezonde en ongezonde voeding is? Is dat echt werken aan gezondheid? Inmiddels is alle zorg die compenseert of voorkomt dat je ziek wordt, denk aan psychologen en fysiotherapeuten, uit de vergoedingenlijst geschrapt. 

Zit de preventie niet veel meer in de omgeving en de wijze waarop wij naar ons leven kijken? Als ik naar de supermarkt ga, dan moet ik eigenlijk meer dan 80% van de winkel mijden om te voorkomen dat ik producten mee naar huis neem die weinig met voeding te maken hebben. Als ik als uitgangspunt zou nemen, dat er niet meer dan 3 ingrediënten in een product mogen zitten om het nog gezond te kunnen noemen, dan ben ik goedkoop uit bij de kassa. Preventie zit wat mij betreft dan ook in de toestemming wat supermarkten allemaal in hun schappen hebben liggen. In het Witte Konijn dat ons opjaagt als we boodschappen gaan doen, maar ook in de producten van onze voeding. In de kostprijzen en winstmarges. In het 'noodzakelijk' gebruiken van pesticiden. En dat terwijl we al jaren weten dat agrariërs een grote kans lopen op antibiotica-resistentie en neuro-degeneratieve ziektes. We gaan gewoon door, want ja... we kunnen er toch niet zomaar mee stoppen? 

Onze leefomgeving wordt verziekt door onze zucht naar productie en economie. Op bezoek in het botlekgebied vroeg ik me af wie daar in hemelsnaam wil wonen en laten we het maar niet hebben over Tata Steel. Kijkend naar 'Kopen zonder kijken' schrok ik me rot van het stel met een klein kind met extra zorgbehoefte, dat leefde in een tussenwoning waarvan elke dag de met zwarte neerslag bedekte kozijnen moest poetsen. In mijn eigen leefomgeving is men hard aan het lobbyen om er de grootste afvalverwerking van heel Europa te plaatsen. Daarbij schuwt men niet om de regels vrijelijk te interpreteren en kijken provincie en gemeente selectief een andere kant op. Waar zijn we mee bezig? Ik hoef het dan nog niet eens te hebben over doelen op het gebied van klimaat, milieu en CO2-uitstoot. We vervuilen ons eigen nest waarin we wonen. We mogen al geen eieren meer eten van hobby-kippen en ik durf het niet eens te hebben over waar je allemaal PFAS in vindt. Of over het liever staken van een wandeling als ik weer een tractor met een gifspuit voorbij zie komen. Over een paar eeuwen bestaan we nog voornamelijk uit plastics met een Unilever logootje op onze dij en voegen we nieuwe elementen toe aan het periodiek systeem van elementen. En we gaan maar door, want ja... we kunnen er toch niet zomaar mee stoppen?

Onze medische wetenschap heeft zoveel last van haar eigen dogma's en arrogantie, dat we jarenlang verkeerde behandelingen blijven voorschrijven, omdat we nieuwe ontwikkelingen niet omarmen. Zo was pas nog in het nieuws dat we al meer dan 15 jaar lang kinderen met vermoeidheidsklachten een verkeerde behandeling geven en ouders die protesteren veroordelen tot bezoeken van de jeugdzorg. Zitten we vol spanning in de wachtkamer en op hete kolen als we op audiëntie mogen bij een arts in het ziekenhuis. Wittejassenarrogantie noem ik dat. Er is nog weinig menselijks aan. De witte jas heeft vanzelf al gezorgd voor een afstand tussen de patiënt en de arts, dat je eigenlijk al niet meer kunt spreken van 'hulpverlening' in de zin van een menselijke relatie. En er komt pas geld voor onderzoek naar Long-Covid en daaraan gekoppeld ook CVS en ME omdat het financieel consequenties heeft voor onze economie. En we gaan maar door... 

De discussies in de politiek gaan nog vooral over 'betaalbare' zorg, over salarissen, over het wel of niet sluiten van een ziekenhuis, over het concentreren van specialistische zorg, over premies, over eigen risico, maar niet over de hulpverlening. Over de plaats die administratie en verantwoording heeft ingenomen vanwege de zo geweldige geïntroduceerde zorgverzekeraars. Makelaars zijn het, die vanachter een bureau bepalen wat er nog wel en niet mag, zonder geconfronteerd te worden met de hopeloosheid en machteloosheid van degene die om hulp vraagt. Het schrijnende voorbeeld van wie er wel en niet een borstprothese krijgt en waarvan nu de medische experts het heft in handen hebben genomen die verantwoordelijkheid bij de zorgbemiddelaar weg te halen. Kankermedicatie die blijkbaar niet effectief genoeg is... maar wel miljarden kost en die Big Pharma toch ergens moet terugverdienen. Natuurlijke middelen worden niet voorgeschreven, want niet bewezen, maar er kraait geen kip naar daar onderzoek naar te doen, want er is eenvoudigweg geen geld aan te verdienen. Laat ik het dan maar niet hebben over de overhaaste geïntroduceerde coronavaccinaties waarbij alle risico's bij de producent en de overheid zijn uitgesloten. En wat gaan maar door...

Zolang wij zorg blijven benaderen als een economische en financiële factor, zolang blijven wij verwijderd van waar zorg eigenlijk om zou moeten gaan. Om het verlenen van hulp aan iemand die dat nodig heeft, die daarom vraagt. Om het creëren van een samenleving waarin ziek zijn niet meer bevorderd wordt door de producenten, de prestatiedruk. Om het ons zorgen maken over een gezonde lucht-, water- en leefkwaliteit in onze werk- en leefomgeving. Om het weer gaan  leven in plaats van 'overleven'. Terug naar de gedachtengang van het 'ziekenfonds', de toegankelijkheid van zorg voor iedereen. En als allerbelangrijkste: over het hart van de zorg, waarom mensen ervoor kiezen om voor andere mensen te willen zorgen. Over de autonomie van degene om met hart en ziel zijn werk te doen als verpleegkundige, over kwaliteit van aandacht in plaats van kwantiteit. Over het helpen ook wanneer iemand nog niet ziek is, maar voorkomen dat dat gebeurt. Over aandacht van mens tot mens. Dan pas kunnen we weer gaan praten over 'gezondheidszorg'.