Agora als lichtbaken voor onze samenleving

Mijn eigen-wijsheid over Agora onderwijs komt niet voort uit kennis van didactiek, pedagogiek of wetenschappelijke onderzoeken, maar vooral uit mijn ervaringen; Ik ervaar en beleef Agora onderwijs met de ontwikkeling van mijn kinderen. Ik vind het een manier van leven en gebruik de aanpak als ik nieuwsgierig ben en iets wil leren. Ik zoek naar betekenis en hoe die in te vullen en niet naar vooraf vastgelegde paden door anderen.

Ik had in het begin behoefte aan ‘houvast’ in diepgang van challenges om zo te weten te komen of het wel goed ging met mijn kinderen. Ik wilde zekerheid dat ik de Agoravisie ook totaal begreep. Des te langer mijn kinderen nu Agoriaans zijn, des te relaxter ben ik als het gaat om mijn eigen verwachtingen en behoefte aan controle. Ik zie vooral de kansen van ontscholing, het ontbreken van hokjes en labels en het ‘schrappen van de onderbouw’; Het creëert ruimte voor je kind om weer zichzelf te worden en te zijn. Om betekenis te vinden in de dingen die het doet. Om te leren dat zelfstandigheid ook verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Ik heb het zelfs niet meer over perspectieven, brillen of werelden of koppeling aan eindtermen of eerder starten met vakken. Ik geloof in de kracht van de ruimte voor ontwikkeling vooral in die eerste jaren op Agora. Het is zaaien alvorens te kunnen oogsten. En wat je oogst is zelfkennis, zelfreflectie, bewustzijn en 'ik en de ander'.

Op een afstandje ernaar kijkend vind ik het diploma nog steeds ‘a pain in the ass’. Helaas ervaar je ook als Agora ouder stress als je kind het examentraject ingaat omdat je weer te maken krijgt met toetsing, cijfers, opgelegde eindtermen en deadlines. Maar ook daar merk ik dat de zorgen die ik heb veel te maken hebben met de bekende krampachtigheid van het onderwijssysteem en het 'falen' of 'slagen'. Als het examentraject en het diploma al iets opleveren, dan is het het zien van het doorzettingsvermogen van je kind wat het geleerd heeft in de voorgaande jaren en de waarborg van vastgestelde normen om door te kunnen. Tenminste, als dat wat je kind wil behalen qua profiel wel betekenisvol genoeg voor hem of haar blijft. Na Agora kan je kind daarop leunen; ik zie het bij mijn dochter die zelf afwegingen kan maken in het vervolgonderwijs. 

Ik kan nog steeds passievol over de organisatiebesturing, structuur en inrichting van agorascholen praten en over toepassing van mijn ‘geliefde’ 7-ssen model, modellen van Mintzberg en consorten, maar heb daar ondertussen wel alles over gezegd en geschreven wat mij betreft. Leiderschap en cultuurverandering zijn de succesfactoren voor een effectieve inbedding van de Agorafilosofie op de werkvloer, in directie en in bestuur! Voor wie geïnspireerd wil raken, lees de blogs en artikelen die daarover gaan!

Waar ik het meeste van heb geleerd zijn mijn kinderen; Mijn dochter en zoon die zichzelf zijn en zeggen wat ze vinden, respectvol en vaak zonder oordeel. Dat leren ze bij Agora!
Als ouders hebben we geleerd hoe we in alle vertrouwen en openheid kunnen communiceren met onze kinderen door vooral bij onszelf te onderscheiden wat onze eigen zorgen zijn en ook zo daarover te communiceren. Dat haalt veel lading en oordelen weg bij je kinderen en geeft hen de ruimte om zichzelf te zijn en blijven. Dat hebben we niet van vandaag op morgen gedaan maar met elkaar geleerd. Dus verkramp niet als beginnend Agora ouder als je dit leest. Het gaat met vallen en opstaan en samen (willen) leren!

Het allerbelangrijkste van al die jaren Agora is voor mij de gouden driehoek leerling – coach – ouder! Het is daar waar je regie over eigen ontwikkeling vormgeeft, met z’n drieën. Ik vind het nog belangrijker dan in het begin dat een coach een sterke basis heeft om te mogen coachen. Het is noodzakelijk dat je als ouder hem of haar het vertrouwen geeft om een relatie op te bouwen met jouw kind en de vrijheid en ruimte geeft om te coachen. Waar ik me nog zorgen over maak is of de coach voldoende zichzelf kan en mag zijn; de authenticiteit is zijn kracht. En daaraan vastgekoppeld hoop ik dat de coaches zich niet laten afleiden door allerlei stickers en roep om segregatie die hen het gevoel geven een kind niet te kunnen coachen. Onzin! Wat vooral van belang is, is de match tussen jou als coach en de leerling en je zelfvertrouwen en je zelfreflectie wat wel bij jou hoort en wat niet. Die openheid is tevens het creëren van een veilige omgeving! Je hoeft als ouder niet de ‘perfecte’ coach te hebben voor je kind want die bestaat niet.

Waar mijn focus steeds meer is komen te liggen is bij de Agora ouder. Ik ben ervan overtuigd dat je Agora ouder moet worden om je kind effectief van Agora onderwijs te laten genieten èn om zelf een waardevolle inbreng te kunnen hebben in de gouden driehoek. Ook daarin zie ik zelf dat er bij ons meer rust is gekomen. Het is aan ons Agora ouders om het Agora onderwijs zo goed mogelijk te begrijpen zodat onze kinderen niet door ons gehinderd worden, gehinderd door eigen conditioneringen. Het vergt dus eigen ‘schaduwwerk’ om verlichting te kunnen geven aan onze kinderen om zich aan bestaande systemen te mogen onttrekken. Niet vanuit weerstand, maar vanuit een betekenisvolle noodzaak. Ik vind het een taak van de Agora school in haar visie op te nemen dat ouders weten hoe je Agora ouder wordt en hen daarin begeleidt. Het ontlast coach en kind. 

Ik vind de slogan 'It takes a whole city to raise a Child' onvoldoende terug in de praktijk! Ja, die eerste jaren zullen nieuwe scholen dat niet herkennen. Met een overzichtelijk aantal kinderen en de pioniers die de eerste ouders zijn lukt het wel om de ouders als participanten te betrekken bij het onderwijs, maar wat daarna? Ik vind de participatie-organisatie reuze interessant! En het verdient echt professionele inrichting binnen de organisatie! Die taak ligt in oorsprong bij de school zelf. Ik heb daar actief aan bijgedragen en er een aantal blogs over geschreven. 

Mijn grootste zorgen na die jaren Agora onderwijs zijn dat coaches onvoldoende eigen zekerheid en vertrouwen opbouwen om als zichzelf te kunnen coachen, dat ouders onvoldoende Agora ouder worden en de participatie onvoldoende professioneel in de organisatie wordt ingebouwd. Dat naast de al bestaande zorgen over cultuurverandering en passend leiderschap! Als dat niet beter gaat, dan boet de gouden driehoek in aan effectiviteit en zie je de effecten van de Agoravisie onvoldoende terug in de autonomie en de ontwikkeling van het kind. Als de participatie niet eens een keer goed ingebouwd wordt, professioneel en gefaciliteerd door degenen die dat het beste kunnen, dan is er onvoldoende 'city' als onderwijsomgeving. Daarmee loop je het risico een reguliere school te worden en vraag je veel te veel aan je coaches om intrinsieke motivatie bij de leerlingen te vinden. Dus, investeer in het meester worden van de coaches, in het Agoriaans worden van de ouders en in het binnenhalen van de wereld op een professionele, gestructureerde manier die continuïteit waarborgt! Ben minder eigenzinnig en geef leiderschap dat past bij de omvorming van individuele leerkrachten naar teamsamenwerking rondom het kind. 

Als met al heb ik een goed gevoel met de keuze voor Agora onderwijs voor mijn kinderen. De tijd waarin we nu leven laat steeds meer polarisatie zien terwijl de noodzaak aan verbondenheid steeds groter wordt. De samenleving staat op imploderen als het gaat om segregatie, systemen en protocollen en we hollen van crisis naar crisis. De visie op lange termijn voor onze samenleving is een wirwar van op te lossen problemen in plaats van een stip op de horizon die we met z’n allen willen nastreven. Schreeuwen is de manier geworden om gehoord te worden.

In die grote wereld van chaos is er Agora onderwijs! Een kijk op ontwikkeling die in praktijk jongvolwassenen de bagage geeft die ze nodig hebben om de toekomst tegemoet te treden. Die rekening houdt met een veranderende toekomst die vandaag begint of eigenlijk al lang is begonnen. Het begint bij de verbinding met jezelf kunnen leggen als coach en als ouder waardoor verbinden met anderen -de leerling, de medecoaches en de andere ouders - mogelijk wordt. Het begint met je eigen kracht en authenticiteit leren kennen en benutten, autonoom in relatie tot de ander. En daarmee ervaar ik Agora onderwijs als een lichtbaken voor de vormgeving van onze toekomstige samenleving.